ကရင့္ေသြးရဲ ့ရင္ဖြင့္သံ

အေဖကရင္ အေမကရင္

ငါးလည္းကရင္ ငါ့ရဲ ့မ်ဳိးဆက္

အဆက္ဆက္သည္ ျဖဴစင္လွေသာ

ကရင္မ်ဳိးသာ ျဖစ္ေစရမည္။

ငါ့ရဲ ့ —

လုပ္ေဆာင္မႈသည္ လူမ်ဳိးအတြက္

ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ လူမ်ဳိးအတြက္

ေအာင္ျမင္အမႈသည္ လူမ်ဳိးအတြက္

တစ္ေန ့ငါသည္ လူမ်ဳိးအတြက္

ယုံၾကည္ေလးစား အားကုိးထုိက္ေသာ

သူရဲေကာင္းတစ္ဦး ျဖစ္ေစရမည္။

ေစာႏုိင္ႏုိင္

တာ၀န္ေက်ေစလုိပါသည္

(၁၉-၂-၉၉)ရက္ေန  ့ည(၇)နာရီခန္ ့ျဖစ္သည္ OKRSO အဖြဲ ့ လူမႈေရးတာ၀န္ခံ မန္းအာကာ သည္ အေရာင္းစားခံရေသာ မိန္းကေလး(၅)ဦးႏွင့္အတူ တကၠစီျဖင့္ ရုံးသုိ ့ေရာက္လာသည္။ ၎တုိ ့အား Samut Prakan နယ္ “ဘန္းဖီးယုိင္”ရွိ မုန္ ့တီအလုပ္ရုံမွတဆင့္ ေခၚေဆာင္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ လူမႈေရးျပႆနာမ်ား

လြတ္လပ္ေရးရျပီးစ ျမန္မာနို္င္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ၏ ဦးေဆာင္မႈႏွင့္အတူ အာရွေဒသႏွင့္အေရွ ့  ေတာင္အာရွေဒသနိုင္ငံမ်ားအလယ္တြင္ တိုးတက္သာယာ၀ေျပာခဲ့သည္မွာ ျငင္းဆို၍ မရေပ။ဆန္စပါးတင္ပို ့မႈ အမ်ားဆံုးနိုင္ငံျဖစ္လာျခင္းႏွင့္အတူ ေျမေအာက္ ေျမေပၚသယံဇာတမ်ားထြက္ရွိခဲ့မႈေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီးအစ ပိုင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ဖူလံုမႈအတြက္မပူပင္ရေပ။  အာရွတြင္အၾကီးဆံုးျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံတ ကာေလဆိပ္ၾကီးႏွင့္ သေဘၤာဆိပ္ၾကီးတို ့ကို ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ေလသည္။

ကရင့္ဖါးစည္

ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား အျမတ္တႏုိး ရွိလွေသာ အထဲတြင္ ဖါးစည္သည္ ထိပ္ဆုံးပါ၀င္သည္။ ဖါးစည္ကုိ ကရင္ဘာသာျဖင့္ “ကႅဳိ” ဟု (ေကာဟ္)အသံၿပီး ေခၚၾကသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာအားျဖင့္ (ႀမသသညဖန ီမကာ) ဟုေခၚသည္။ အေမရိကန္သာသနာျပဳ ဆရာၾကီး(ဲောန် ၾေ်သည)ကမူ ေၾကးစည္ဟု ျမန္မာျပန္ဆုိ ေရးသားၾက သည္။

ကရင့္ရုိးရာ၀ါေခါင္လခ်ည္ျဖဴဖြဲ ့မဂၤလာပြဲ

ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ မဂၤလာရွိေသာ ရုိးရာဓေလ့ပြဲမ်ားအနက္ ၀ါေခါင္လ ခ်ည္ျဖဴဖြဲ ့မဂၤလာပြဲ ေတာ္သည္ အလြန္မြန္ ျမတ္ေသာ ရုိးရာပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ဤမဂၤလာပြဲေတာ္သည္ဘာသာေရး ပြဲေတာ္ တစ္ခုမဟုတ္ပါ၊ ေရွးဘိုးေဘဘီ ဘင္ ကရင္လူၾကီးမ်ား၏ အဆိုအမိန္ ့အရ ၀ါေခါင္လသည္ မေကာင္းဆိုး၀ါးမ်ား ၏ ျမဴးထူးေပ်ာ္ပါးသည့္ လရာသီျဖစ္သ ည္။ ထိုမေကာင္းဆိုး၀ါး၀ိဉာဥ္(လိပ္ျပာ)မ်ားသည္ လူသားတို ့၏ ၀ိဉာဥ္(လိပ္ျပာ)မ်ားထံခို၀င္ပူးကပ္မႈ ျပဳတတ္သည့္အေ ပၚလူသားမ်ား၏ ၀ိဉာဥ္(လိပ္ျပာ) ႏွင့္ပူးကပ္ကၽႊမ္း ၀င္မည္ကို အလြန္စိုးရြံသျဖင့္ မိဘဖိုးဘြားမ်ားမွာ ၎တို ့သားသမီးေျမး ျမစ္မ်ား၏ ၀ိဉာဥ္(လိပ္ျပာ)ကိုေခၚျပီး သန္ ့ရွင္းျဖဴစင္သည့္ ခ်ည္ျဖဴျဖင့္  တုတ္ခ်ည္၊ ခ်ဳပ္ေနွာင္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေစာေမာပြယ္ တေကာင္းၿမဳိ ့တြင္ ဘုရင္ျဖစ္လာပုံ

BC ၆၀၀ ေနာက္ပုိင္း ရွမ္းႏွင့္ကရင္တုိ ့ပူးေပါင္းၿပီး ေမာင္းထုတ္လုိက္ၾကသည့္ ကုလားမ်ားမွာ ဗမာျပည္သုိ ့ ထပ္မံ၀င္ေရာက္လာၾကၿပီး ရွမ္းမ်ားကုိ တုိက္ခုိက္အႏုိင္ယူေလသည္။ ၎ကုလားတုိ ့သည္ ရွမ္းမ်ားအား တဖန္ႏွင္ထုတ္ၿပီး“ပုဂံၿမဳိ ့ေဟာင္း”ဟု ေခၚသည့္ၿမဳိ ့ကုိ တည္ေထာင္ေလသည္။

ဃဲ၀ါး)ၿမဳိ ့(သုိ ့မဟုတ္ တေကာင္းၿမဳိ ့အေၾကာင္း

ကရင္လူမ်ဳိးတုိ ့သည္ ယူနန္ျပည္ ယခု (တရုတ္ျပည္)တြင္ ေနထုိင္ခဲ့စဥ္ ဖိႏွိပ္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ကပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးဆက္ခဲ့ရသည္။ အသက္ရွင္ေနထုိင္ေရးအတြက္ ခက္ခက္ခဲခဲ လုပ္ကုိင္စားေသာက္ၾကရသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ယူနန္ျပည္တြင္ဆက္၍ မေနထုိင္လုိၾကသျဖင့္ ကရင္လူၾကီးအခ်ဳိ ့က ယူနန္ျပည္မွ ထြက္ခြာလာၾကသည္။ “တပိန္”ျမစ္အတုိင္း စုန္ဆင္းလာၾကသည္။ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ စုန္ဆင္းလာရာမွ ယခု ကၽြႏု္ပ္ေခၚသည့္ ျမစ္ၾကီးနား၊ ဗန္းေမာ္ ကသာ ႏွင့္ မုိးကုတ္နယ္ေျမမ်ားကုိ ေရာက္ရွိလာၾကေသာအခါ ၎တုိ ့က ဤနယ္ေျမမ်ားသည္ ၎တုိ ့၏ ေနေရးထုိင္ေရး လုပ္ကုိင္စားေသာက္ေရးအတြက္ ေနရာေကာင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆၿပီး ထုိကရင္လူၾကီးတုိ ့သည္ ယူနန္ဖက္သုိ ့ျပန္ကာ ထုိေနရာတြင္ ရွိၾကသည့္ မိသားစုမ်ား သားသမီးေျမးျမစ္မ်ားကုိ ျပန္ေခၚၾကေလသည္။ သုိ ့ရာတြင္ ခ်က္ခ်င္းျပန္၍ မဆင္းႏုိင္ေခ်။ ၎တုိ ့အားလုံး ျပန္ဆင္းလာႏုိင္ရန္ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္တြင္ ျပန္ဆင္းခ်ိန္ၾကာသြားသျဖင့္ ဤအေတာအတြင္း BC ၁၁၃၄ ႏွင့္  BC ၁၁၂၂  အာၾကားတြင္ ရွမ္းလူမ်ဳိးတုိ ့က ကရင္တုိ ့ဆင္းသြားခဲ့သည့္လမ္းအတုိင္း တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ဆင္းသြားၾကကာ ကရင္တုိ ့ ၾကည့္ရႈမွတ္သားထားခဲ့သည့္ေနရာသုိ ့ ေရာက္ရွိသြားၾကေသာအခါ ၎တုိ ့သည္ အေျခခ်ေနထုိင္ေလေတာ့သည္။

နယ္ခ်ဲ ့ကုိ ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာ ဖူ ့မာန္ပ်ံ

 

ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း နယ္ခ်ဲ ့ကုိ ေတာ္လွန္ရာ၌ စာေပျဖင့္ ေရးသားမွတ္တင္ျခင္းမရွိခဲ့၍ လူအမ်ားက ေလ့လာသိရွိခြင့္ မရွိခဲ့ပါေခ်။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဦးစႏၵန ေရးသားေသာ နယ္ခ်ဲ ့ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ ဖူ ့မာန္ ပ်ံ အေၾကာင္းသာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ရွိေလသည္။ ဖူ ့မာန္ပ်ံသည္ ဒါးေလာင္းဘုရားအနီး ေတာင္ေျခကမ္းတဖူးတြင္ စခန္းခ်ကာ နယ္ခ်ဲ ့ကုိ ေတာ္လွန္ခဲ့သည္။ ဒါးေလာင္းဘုရားတြင္ ဥပုသ္၀င္၍ ေအာင္ေျမနင္းခဲ့၏။ ဒါးေလာင္းေတာင္ျခတြင္ လုံးပတ္ ၁၂ ေတာင္ေက်ာ္ေသာ အလြန္ၾကီးမားသည့္ သရက္ပင္ၾကီးေအာက္တြင္ စခန္းခ်ခဲ့သည္။ သူ ့ကၽြန္မခံေသာ ဖူ ့မာန္ပ်ံသည္ အဂၤလိပ္ကုိ ေတာ္လွန္ရင္း က်ဆုံးကာ အေလာင္းကုိ သရက္ပင္ေျခရင္း၌ပင္ျမဳပ္ႏွံခဲ့သည္။ ဖူ ့မာန္ပ်ံ၏ ေတာ္လွန္ေရးသမုိင္းကုိ ယင္းသရက္ပင္ၾကီးက လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ထိ ေျပာျပသေယာင္ရွိေသးသည္။

ကရင္ျပည္နယ္၏သဘာ၀အလွ

ကရင္ျပည္နယ္သည္ သဘာ၀အေလ်ာက္ တည္ေနေသာေက်ာက္ေတာင္မ်ား မ်ားစြာရွိ၏။ ရႈ ေလတိုင္းတြင္ ေသလာေတာင္မ်ား သြယ္တန္း၍တမ်ဳိး၊ တထီးထီးထိုးထြက္ေန၍မႈိင္းညိႈ ့ေ၀ဆိုင္းလ်က္ ရွိေလသည္။ ဤမည္ေသာ ေတာင္တန္းေတာင္ထြက္၊ ေတာင္ပူစာမ်ား တည္ေနျခင္းပင္ ျပည္နယ္၏ အလွကို ဖန္ဆင္း ထားသကဲ့သို  ့ရွိေနေလသည္။ ေတာင္တန္းမ်ားတထီးတည္းေသာ ေက်ာက္ေတာင္ တို ့၏ ေတာင္ထိပ္၊ ေတာင္စြယ္၊ ေတာင္ခါးပန္းတို ့တြင္ေစတီပုထိုးမ်ား၊ ဘုရား ေက်ာင္းကန္မ်ား တည္ ထားကိုးကြယ္ၾကသည္။

ဗုဒၶဘာသာ ေထရ္ရာ၀ါဒ ေရာက္ရွိထြန္းကားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္လည္း ေရွးသမို္င္း၀င္ေစတီေတာ္ မ်ား၊ ဓာတ္ေတာ္ဆံေတာ္ ကိန္း၀ပ္ေနေသာေစတီ ပုထိုးမ်ားတည္ရွိခဲ့ေလသည္။ ေႏွာင္းလူအဆက္ ဆက္တို ့ကိုးကြယ္ၾကည္ညိုႏိုင္ေစရန္ ေရွးလူတို ့ကစနစ္တက်ထားရွိတည္ေဆာက္ခဲ့ေလသည္။ ေရွးက ပင္လယ္ေရျပင္လႊမ္းခဲ့ေသာ ဤေဒသသည္ ေတာင္တန္း ၊ေတာင္စြယ္တို ့တြင္သဘာ၀ေက်ာက္လိုဏ္ ဂူမ်ား အေျမာက္အျမားတည္ရွိေလသည္။ ထိုသဘာ၀လိုဏ္ဂူႏွင့္အတူ ထူးဆန္းေသာ ေရပူေရေအး ကန္္မ်ား ေက်ာက္စက္ေရတံခြန္မ်ား တည္ရွိေလသည္။ ထိုေက်ာက္လိုဏ္ဂူတို ့သည္ သူ ့သမိုင္းႏွင့္သူ ျဖစ္တည္ရွိခဲ့ေလသည္။ သမုိင္းျဖစ္ရပ္တို ့ႏွင့္အတူ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ပံုျပင္မ်ားလည္း ေျပာစမွတ္ရွိခဲ့ေလ သည္။ ျပည္နယ္အတြင္ သံလြင္ျမစ္၊ ဂ်ဳိင္းျမစ္၊ အတၱရံျမစ္ စီးဆင္းလ်က္ရွိသည္။ ျမစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚ ေနေသာ ေက်ာက္ေဆာင္ေက်ာက္ကမ္းပါးမ်ား၊ ေရလယ္တြင္ တည္ေနေသာေတာင္မ်ားရွိ၍ ထိုေတာင္ ေက်ာက္ကမ္းပါး၊ ေရလည္တြင္ တည္ရွိေသာေတာင္တို ့သည္လည္း သူ ့သမိုင္းႏွင့္သူရွိေလသည္။ ဤကပင္ကရင္ျပည္နယ္အလွအျဖစ္ တည္ေနေလသည္။ ကရင္ျပည္နယ္၏ အဓိကစီးပြားေရးသည္ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ ကၽြန္းသစ္မ်ားလည္းျမဳိ ့နယ္တိုင္းတြင္ ထြက္ရွိလုပ္ကိုင္သည္။ ေျမေအာက္သယံဇာတသတၱဳမ်ားထြက္ရွိေသာ္လည္း ၾကီးမားစြာထုတ္လုပ္ျခင္းမျပဳႏုိင္ေသးေခ်။ ဘားအံ ျမဳိ ့နယ္ျမိဳင္ကေလး လွာကာရြာတြင္ ဘိလပ္ေျမစက္ တည္ေဆာက္ဆဲရွိသည္။ ယခုအခါ ကရင္ျပည္ နယ္တြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၄ ဦး၊ျပည္ နယ္ျပည္သူ ့ေကာင္စီ၀င္ ၅၅ဦး၊ျမဳိ ့နယ္ ျပည္သူ ့ ေကာင္စီ၀င္ ၅၅၁ ဦးႏွင့္ ရပ္ကြက္ေက်းရြာျပည္သူ ့ေကာင္စီ၀င္ ၄၂၀၉ ဦးရွိသည္။ ကရင္ျပည္ နယ္အလွအျဖစ္ တည္ေနေသာ ေရွးျဖစ္ေဟာင္းသမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ား ထင္ရွားေသာ ေစတီပုထိုးႏွင့္လိုဏ္ဂူ မ်ား အမ်ားအျပားရွိသည္။

ေျမရွင္ပေဒသရဇ္ေခတ္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ၿမဳိ ့ျပတည္ေထာင္ျခင္း

ျပည္ေတာ္သာ ဦးထြန္းရီကလည္း “ပါဒႏုိင္ငံေတာ္”သမုိင္းမွာ ကရင္လူမ်ဳိး မင္းဆက္အခ်ဳိ ့ကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာသကၠရဇ္(၁၈)ခုႏွစ္ သာသနာသကၠရဇ္ (၁၂၀၀)ခုႏွစ္ ေအဒီ (၅၂၈)ခုႏွစ္ ေရာက္တဲ့အခါ၊ ပါဒေနျပည္ေတာ္အေရွ ့ဘက္၊ ယခု သုံးခြနယ္အပါအ၀င္ ဘုရားၾကီးရြာသား ေမာင္သံလွ်င္ အမည္ရွိတဲ့ လူငယ္တဦးဟာ တရားမဲ့တဲ့ ပါဒမင္း (၃၄)ဆက္ေျမာက္ နရိႏၵရာဇာကုိ သတ္ၿပီး သံလွ်င္မွာ “ေစာလီလတ္ရွဲ”အမည္နဲ ့ မင္းျပဳလုိက္တယ္။ ေစာလီလတ္ရွဲကုိ ဒလသား ေမာင္ဒီဆုိတဲ့ ကရင္အမ်ွဳိးသားတဦးက ၀င္ေရာက္တုိင္ခုိက္သတ္ျဖတ္ၿပီး ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၅၃)ခုႏွစ္မွာ မင္းျပဳလုိက္တယ္။ ေမာင္ဒီကုိ သကၠရဇ္ (၇၄)ခုႏွစ္မွ မြန္လူမ်ဳိးထမေလာက္အမတ္က ပုန္ကန္ၿပီးဓမၼေသာကရာဇာအမည္နဲ ့ နန္းတက္တယ္။ ထမေလာက္မင္းကုိ ေမာင္ဒီရဲ ့သား မဏိရြတ္ပိ အမည္တြင္တဲ့မင္းသားက တုိက္ခုိက္ၿပီးနန္းတက္ျပန္တယ္။